Ví dụ về phép điệp

Lớp 1

Đề thi lớp 1

Lớp 2

Lớp 2 - kết nối tri thức

Lớp 2 - Chân trời sáng sủa tạo

Lớp 2 - Cánh diều

Tài liệu tham khảo

Lớp 3

Lớp 3 - liên kết tri thức

Lớp 3 - Chân trời sáng tạo

Lớp 3 - Cánh diều

Tài liệu tham khảo

Lớp 4

Sách giáo khoa

Sách/Vở bài bác tập

Đề thi

Lớp 5

Sách giáo khoa

Sách/Vở bài tập

Đề thi

Lớp 6

Lớp 6 - kết nối tri thức

Lớp 6 - Chân trời sáng tạo

Lớp 6 - Cánh diều

Sách/Vở bài tập

Đề thi

Chuyên đề & Trắc nghiệm

Lớp 7

Lớp 7 - liên kết tri thức

Lớp 7 - Chân trời sáng sủa tạo

Lớp 7 - Cánh diều

Sách/Vở bài bác tập

Đề thi

Chuyên đề và Trắc nghiệm

Lớp 8

Sách giáo khoa

Sách/Vở bài tập

Đề thi

Chuyên đề & Trắc nghiệm

Lớp 9

Sách giáo khoa

Sách/Vở bài tập

Đề thi

Chuyên đề & Trắc nghiệm

Lớp 10

Lớp 10 - kết nối tri thức

Lớp 10 - Chân trời sáng tạo

Lớp 10 - Cánh diều

Sách/Vở bài bác tập

Đề thi

Chuyên đề và Trắc nghiệm

Lớp 11

Sách giáo khoa

Sách/Vở bài bác tập

Đề thi

Chuyên đề & Trắc nghiệm

Lớp 12

Sách giáo khoa

Sách/Vở bài bác tập

Đề thi

Chuyên đề & Trắc nghiệm

IT

Ngữ pháp tiếng Anh

Lập trình Java

Phát triển web

Lập trình C, C++, Python

Cơ sở dữ liệu

Tài liệu Ngữ văn 10 phần giờ đồng hồ Việt - Tập làm vănKết nối tri thứcCánh diềuChân trời sáng sủa tạoHọc xuất sắc Ngữ văn 10

Thực hành các phép tu trường đoản cú - phép điệp với phép đối - Ngữ văn lớp 10

A.KIẾN THỨC CẦN NHỚ

I.Phép điệp

1. Khái niệm

Phép điệp là giải pháp tu từ lặp lại một yếu ớt tố diễn đạt (vần, âm, thanh, từ, nhiều từ, câu) nhằm mục tiêu nhấn mạnh, biểu đạt cảm xúc với ý nghĩa, có tác dụng gợi mẫu nghệ thuật

2. Các vẻ ngoài điệp

a.Điệp âm

Ví dụ:

Thông reo bờ suối rì rào

Chim chiều chiu chít ai nào kêu ai

(Tố Hữu)

b.Điệp vần

Ví dụ:

Lơ thơ tơ liễu buông mành

Con oanh học nói bên trên cành ngẩn ngơ

(Nguyễn Du)

c.Điệp thanh

Ví dụ: điệp thanh trắc

Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm

(Quang Dũng)

d.Điệp từ

Ví dụ:

Anh đi anh ghi nhớ quê nhà

Nhớ canh rau muống, lưu giữ cà dầm tương

Nhớ ai dãi nắng dầm sương

Nhớ ai tát nước mặt đường hôm nao

(Ca dao)

e.Điệp ngữ (cụm từ)

Ví dụ:

hiện thời em đã gồm chồng,

Như chim vào lồng, như cá mắc câu.

Cá mắc câu biết đâu nhưng mà gỡ

Chim vào lồng biết thuở nào ra?

(Ca dao)

f.Điệp cấu trúc cú pháp

Ví dụ:

Khăn thương lưu giữ ai

Khăn rơi xuống khu đất

Khăn thương lưu giữ ai

Khăn núm lên vai

Khăn thương lưu giữ ai

Khăn chùi nước đôi mắt

(Ca dao)

3. Kết quả nghệ thuật của phép điệp

a. Gợi hình ảnh

Dốc lên khúc khuỷu, dốc thăm thẳm

(Quang Dũng)

→ Phép điệp từ “dốc” và điệp thanh trắc trong câu thơ đã gợi lên hình ảnh đồi núi trập trùng, hiểm trở.

Bạn đang xem: Ví dụ về phép điệp

b. Mô rộp âm thanh

Những đườmg Việt Bắc của ta

Đêm đêm rầm rập như là đất rung

(Tố Hữu)

→ Phép điệp âm “đ” và âm “r” mô phỏng tiếng bước chân của một đội quân đông đảo và tiếng rung chuyển của đất dưới sức mạnh bước chân của đoàn người.

c. Làm ra nhấn mạnh

Em yêu màu sắc đỏ:

Như ngày tiết trong tim

Lá cờ Tổ quốc

Khăn quàng đội viên

Em yêu màu xanh:

Đồng bằng, rừng núi

Biển đầy cá tôm,

Bầu trời cao vợi

(Phạm Đình Ân)

→ Phép điệp ngữ “em yêu” nhấn mạnh tình yêu thương sâu sắc của nhân vật em đối với lá cờ Tổ quốc, khăn quàng đội viên, đồng bằng, rừng núi, biển, trời.

d. Nhằm tạo nên sự liệt kê

Hạt gạo buôn bản ta

Có vị phù sa

Của sông ghê Thầy

Có vòi hoa sen thơm

Trong ao nước đầy

Có lời bà bầu hát

Ngọt bùi đắng cay…

(Trần Đăng Khoa)

→ Phép điệp từ “có” liệt kê những yếu tố được kết tinh trong hạt gạo làng. Từ đó, thể hiện tình cảm trân trọng, yêu quý hạt gạo của tác giả.

II. Phép đối

1.Khái niệm:

-Phép đối là cách áp dụng những trường đoản cú ngữ, hình ảnh, các thành phần câu, vế câu song song, bằng vận trong khẩu ca nhằm tạo kết quả diễn đạt: nhấn mạnh về ý , gợi liên tưởng, gợi hình ảnh sinh động, sản xuất nhịp điệu mang đến lời nói, biểu đạt cảm xúc tư tưởng…

2. Đặc điểm

- số lượng âm huyết của hai vế đối phải bằng nhau.

VD: dung dịch đắng dã tật, thực sự mất lòng

(Ca dao)

-Các từ ngữ đối nhau phải cùng từ loại với nhau (danh từ đối với danh từ, đụng từ – tính từ so với động tự – tính từ).

VD:

Ta gàn ta tìm chỗ vắng vẻ

Người khôn bạn đến chốn lao xao

(Nhàn – Nguyễn Bỉnh Khiêm)

-Các tự đối nhau hoặc bắt buộc trái nghĩa với nhau, hoặc đề xuất cùng trường nghĩa cùng với nhau, hoặc phải đồng nghĩa tương quan với nhau nhằm gây tác dụng bổ sung, hoàn chỉnh về nghĩa.

VD: chén bát rượu hương chuyển say lại tỉnh

Vầng trăng láng xế khuyết không tròn

(Hồ Xuân Hương)

3. Phân loại: tất cả hai nhiều loại đối:

+ tè đối (tự đối): những yếu tố đối xuất hiện thêm trong nội bộ một câu, một dòng.

VD: Hoa cười cợt ngọc thốt đoan trang

(Nguyễn Du)

+ trường đối (bình đối): cái trên và dòng dưới, đoạn trên và đoạn dưới đối nhau

VD: Lom khom dưới núi tiều vài chú

Lác đác bên sông chợ mấy nhà

(Bà huyện Thanh Quan)

4. Tính năng của đối:

- Gợi sự đa dạng về ý nghĩa sâu sắc (tương đồng và tương phản).

Còn tiền, còn bạc, còn đồ đệ

Hết cơm, hết rượu, không còn ông tôi

(Nguyễn Bỉnh Khiêm)

- tạo nên sự hài hoà về thanh.

Ta hay tới bữa quên ăn, nửa tối vỗ gối; ruột đau như cắt, nước mắt váy đìa; chỉ căm tức chưa xả giết thịt lột da, nuốt gan uống tiết quân thù

(Trần Quốc Tuấn)

→ Phép đối khiến cho sự hài hòa về âm thanh, tạo nên sự dồn dập, thôi thúc, căm phẫn

-Nhấn mạnh bạo ý.

Bán bạn bè xa mua láng giềng gần.

(Ca dao)

- Phép đối trong câu phương ngôn thường giao hàng cho sự so sánh, so sánh để khẳng định, nhân dũng mạnh những tởm nghiệm, những bài học về cuộc sống đời thường xã hội hay hiện tượng lạ tự nhiên

B.LUYỆN TẬP CỦNG CỐ

1. Phân tích tính năng của phép đối giữa những câu sau :

a.

Cùng trông lại cơ mà cùng chẳng thấy,

Thấy xanh xanh đông đảo mấy ngàn dâu.

Ngàn dâu xanh ngắt một màu,

Lòng quý ông ý thiếp ai sầu rộng ai ?

(Chinh phụ ngâm)

b.Quân đội ta trung với nước, hiếu cùng với dân, nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, cạnh tranh khăn nào thì cũng vượt qua, quân địch nào cũng đánh thắng.

Xem thêm: Cho Tam Giác Abc Nhọn Vẽ Về Phía Ngoài Tam Giác Abc Các Tam Giác Đều Abd Và Ace

(Hồ Chí Minh)

Trả lời:

a. Trong đoạn thơ của Chinh phụ ngâm có dùng phép điệp các lần (cùng, thấy, ngàn dâu,…), nhất là phép điệp liên hoàn (còn điện thoại tư vấn là điệp ngữ vòng tốt điệp ngữ sự chuyển tiếp giữa ; trường đoản cú ngữ cuối của câu trước được tái diễn ở đầu câu sau). Chức năng : biểu đạt sự cách xa đôi ngả, không gian rộng bự và chổ chính giữa trạng vô vọng của người ra đi và người trở về.

b. Vào lời của chủ tịch Hồ Chí Minh có cả phép điệp từ bỏ ngữ (với, nào, cũng,…), cả phép điệp kết cấu ngữ pháp giữa những vế câu. Tác dụng : nhấn mạnh vấn đề phẩm chất, sức khỏe và trách nhiệm trọng đại của quân đội, đồng thời khẳng định niềm tin chắc hẳn rằng vào kĩ năng bách chiến bách chiến thắng của quân đội.

2. Phân tích tác dụng của phép đối trong những câu sau :

a)

Khúc sông mặt lở bên bồi

Bên lở thì đục, mặt bồi thì trong.

(Ca dao)

b)

Tuần trăng khuyết, đĩa dầu hao

Mặt mơ tưởng mặt, lòng nghêu ngán lòng.

c)

Chưa thân quen cung ngựa, đâu đến lớp nhung ;

chỉ biết ruộng trâu, ở trong thôn bộ.

Việc cuốc, vấn đề cày, việc bừa, vấn đề cấy, tay vốn quen có tác dụng ;

tập khiên, tập súng, tập mác, tập cờ, mắt chưa từng ngó.

(Nguyễn Đình Chiểu, Văn tế nghĩa sĩ buộc phải Giuộc)

Trả lời:

a) Phép đối diễn đạt sự tương phản giữa bên lở và bên bồi của một khúc sông.

b) Phép đối có tác dụng làm tăng cường độ của đêm khuya với trạng thái ghi nhớ thương, gian khổ trong lòng người xa cách.

c) Phép đối có ở từng cặp câu văn tế ; ở mỗi cặp, diễn tả sự trái lập giữa quá trình làm ruộng quen thuộc thuộc từng ngày với vấn đề quân cơ chiến trận xa lạ so với người nông dân đề nghị Giuộc.

3. Phân tích hiệu quả của Phép Điệp, Phép đối một trong những câu sau :

a.Vui là vui gượng kẻo là

Ai tri âm đó mặn nhưng với ai

( Truyện Kiều)

b.Đồng Đăng có phố Kì Lừa,

Có đàn bà Tô Thị, gồm chùa Tam Thanh

(Ca dao)

c.“Mơ khách mặt đường xa, khách con đường xa

Áo em trắng quá quan sát không ra

Ở phía trên sương khói mờ nhân ảnh

Ai biết tình ai bao gồm đậm đà

(Hàn mặc Tử)

d.Một dân tộc bản địa đã anh dũng chống ách nô lệ của Pháp rộng tám mươi năm nay, một dân tộc bản địa đã kiêu dũng đứng về phe đồng minh chống phát-xít mấy năm nay, dân tộc đó đề xuất được từ bỏ do! dân tộc đó đề nghị được độc lập!

(Hồ Chí Minh)

e.Chúng lập ra công ty tù nhiều hơn thế nữa trường học. Chúng thẳng tay chém giết thịt những tình nhân nước thương nòi giống của ta. Chúng tắm các cuộc khởi nghĩa của ta trong số những bể máu.

(Hồ Chí Minh)

Trả lời:

a. Điệp từ nhấn mạnh cảm xúc của Thúy Kiều lúc sống vào cảnh lầu xanh: bề ngoài tỏ ra vui vẻ, dễ chịu với khách lầu xanh nhưng trong tim thì gượng gập gạo, miễn cưỡng, không còn gắn bó mặn mà với họ.

b. Điệp từ có được nhắc lại bố lần liên tiếp (có phố, gồm nàng, gồm chùa), kết phù hợp với nhịp thơ dồn dập biểu lộ sự hứng khởi cao độ, niềm từ hào cùng cảm xúc gắn bó thiết tha so với quê hương.

c. Câu thơ tất cả điệp tự “khách đường xa” biểu đạt tâm trạng xung khắc khoải nhớ mong về khoảng cách xa vời của một mối tình đối chọi phương, vô vọng

d. Đại từ bỏ “ai” vừa mang tính chất cụ thể, vừa phiếm chỉ: xuất hiện thêm hai lần sống câu thơ cuối như khoảng cách đầy thắc mắc, dằn vặt trong thâm tâm hồn con người, nỗi do dự trăn trở của tác giả, ko biết cô gái có thực sự yêu mình giỏi không.

Xem thêm: 5 Bài Văn Nghị Luận Y Phục Xứng Kỳ Đức, Y Phục Xứng Kỳ Đức Là Gì

Trong đoạn văn của hồ Chí Minh, những điệp ngữ có tác dụng nhấn mạnh ý thức đấu tranh của dân tộc bản địa và sự xứng danh được hưởng quyền từ do độc lập của dân tộc ấy.

e. Chữ “chúng” được nhắc lại những lần ,câu văn ngắn, đanh thép, hùng hồn, đầy sức thuyết phục, nhấn mạnh vấn đề tội ác của thực dân Pháp

Bài giảng: Thực hành phép tu từ phép điệp với phép đối - Cô Trương Khánh Linh (Giáo viên gamize.vn)